Heijmans heeft met een van de grootste vloten van Nederland een duidelijke voorbeeldrol als het gaat om verkeersveiligheid en bewust onderweg gaan. We spreken met Job Verkerke, binnen Heijmans eindverantwoordelijk voor inkoop, facilitair en mobiliteit. Hoe gaan zijn veilig, slim en duurzaam onderweg?

Veiligheid nummer één

Hoe belangrijk is verkeersveiligheid voor Heijmans?

"Voor ons als Heijmans is veiligheid randvoorwaardelijk in alles wat we doen. Niet voor niets dat ons motto is ‘we werken veilig of we werken niet’. En dat denken in veiligheid beperkt zich niet tot de bouwplaats. Oók de manier waarop we op die bouwplaats komen. Of hoe we weer vertrekken. En dat klinkt in ons gehele proces door. In werkelijk álles wat we doen. Zo plannen we onze werken ook zo in dat er – behalve competenties – ook gelet wordt op waar iemand woont om zo het aantal transportbewegingen te minimaliseren. Want iedereen kan bedenken dat onnodig lang onderweg zijn qua woon-werkverkeer geen stimulans is voor de veiligheid. Als management vinden we ook de wijze waarop onze mensen onderweg zijn een essentieel onderdeel van onze veiligheidscultuur. Dáárom ook dat de meerderheid van al onze collega’s de theatervoorstelling SMART van Matzer heeft bijgewoond om zo het bewustzijn van de risico’s - ‘in een onbewaakt ogenblik verandert alles’ - van het gebruik van je mobiel tijdens het rijden te vergroten. Wat vervolgens in teamverband met elkaar is besproken. Met vragen als; ‘Wat heb jij ervan meegekregen?’ en ‘Wat betekent dit nu voor je eigen gedrag?’."

Willen versus moeten

Hoe zorgen jullie er als Heijmans voor dat veiligheid - en dus ook verkeersveiligheid - een dagelijks onderwerp van gesprek is?

"Het veiligheidsdenken bij Heijmans is inmiddels in alles wat we doen doorgesijpeld. Loop je op kantoor de trap af met je handen in je zakken, dan is het heel normaal dat een collega je aanspreekt dat het beter is de leuning beet te pakken. En juist dát is de nou lakmoesproef: het feit dat veiligheid van ons allemaal is, dat is niet iets van de directie of de afdeling veiligheid. Waarbij we het zo positioneren dat we elkaar daarin supporten – en geen politieagentje spelen. Want het is toch algemeen bekend dat ‘willen’ - vanuit intrinsieke motivatie en ‘de waarom’ vraag - vele malen effectiever is dan ‘moeten’ - vanuit regels en straffen. Zonder vrijblijvend te zijn hoor, want als iemand zich consequent niet houdt aan wat we hebben afgesproken dan volgt een goed gesprek met je leidinggevende en desnoods een reprimande."

Bouwsteen voor veiligheidscultuur

Kun je een belangrijke bouwsteen noemen voor jullie veiligheidscultuur?

"Een belangrijke bouwsteen voor onze veiligheidscultuur is de transparantie als er iets gebeurt. Opdat we daarvan kunnen leren. Want een ezel stoot zich in het algemeen slechts eenmaal aan dezelfde steen! Na een ongeval stellen we in een korte tijd een GO! leereffect  op (GO! staat voor Géén Ongevallen) om zowel de interne organisatie als de branche inzage te geven in de (achterliggende) oorzaken en belangrijker nog; de maatregelen die genomen zijn om een vergelijkbaar ongeval in de toekomst te voorkomen. En vanuit onze cirkel van invloed als grote bouwer werken we op dat punt ook intensief samen met onze branchevereniging Bouwend Nederland en concullega’s binnen de Governance Code Veiligheid in de Bouw."

Flinke ambitie qua elektrificering

Een mooi voorbeeld voor andere organisaties, jullie veiligheidscultuur. Bewust onderweg staat naast veilig onderweg ook voor slim en duurzaam onderweg. Hoe vliegen jullie duurzaamheid aan?

"Als Heijmans hebben we een hele behoorlijke ambitie als het gaat om het reduceren van onze CO2 footprint. Over iets meer dan twee jaar - op 31 december 2025 - zijn al onze gele kentekens geëlektrificeerd en zullen we geen auto’s meer hebben die gestookt worden met fossiele brandstof. Voor de grijze kentekens zal dat naar verwachting rond de 80% zijn, voor dat materieel hebben we te maken met beperkingen waar het gaat om de beschikbaarheid van het stroomnet (netcongestie). Denk bijvoorbeeld aan zware vrachtwagens met aanhangers of elektrisch aangedreven kranen. Zo hebben we inmiddels al dertien elektrische vrachtwagens in onze vloot voor groot transport en nog eens zeven in bestelling staan. Bijvangst van deze transitie is dat elektrische voertuigen overwegend beter zijn geëquipeerd door al die extra ogen met veiligheidsopties zoals Adaptive Cruise Control en lanekeeping."

Over een jaar of drie

Waar staat Heijmans over drie jaar op het vlak van bewust mobiliteitsbeleid?

"Als je mij vraagt waar we qua mobiliteitsbeleid en verkeersveiligheid staan over een jaar of drie, dan denk ik dat we dan als Heijmans wellicht hebben besloten dat er niet meer gebeld mag worden tijdens het rijden. Nu hebben we daar al strakke afspraken over, denk aan verbod op teams of conferencecalls tijdens het rijden - alleen één op één telefoongesprekken zijn toegestaan mits handsfree - maar ik denk dat het onomkoombaar is – vooral vanwege de extreme drukte op ons verkeerswegennet met meer dan 9 miljoen auto’s – dat we straks een verbod hebben op bellen tijdens het rijden.

Verder denk ik dat we dan nog verder zijn met het monitoren van rijgedrag, wat we nu al doen trouwens. Voor de gele kentekens monitoren we bijvoorbeeld het brandstofgebruik. Daaruit kun je natuurlijk ook voorspellen dat iemand die qua brandstofgebruik ver boven de norm zit, waarschijnlijk een zware rechtervoet heeft en dus meer risico’s loopt en veroorzaakt op het gebied van verkeersveiligheid. Onze grijze kentekenauto’s zijn al allemaal uitgerust met sensoren die zaken van als snelheid, manier van optrekken en hoe lang ze aanstaan meten. Als je dat monitoren van het rijgedrag professioneel positioneert en duidelijk uitlegt waarom, met ook voordelen voor de berijder, dan denk ik dat we daar nog veel plezier aan kunnen beleven. Zéker als je het afzet tegen het enorme persoonlijke leed van incidenten in het verkeer!"