De Vervoerregio Amsterdam hanteert het bij onze zuiderburen ontwikkelde STOMP-principe: een soort van omgekeerde piramide waarbij de modaliteiten die het minste impact op verkeersveiligheid en milieu hebben prioriteit krijgen: Stappen (= lopen, wandelen), Trappen (= fietsen), Openbaar vervoer (= tram, bus, trein of metro), Mobiliteitsdiensten (= Mobility as a Service, deelvervoer) en tenslotte de Privéauto. Waarbij de letters op volgorde staan van de prioriteit die zij krijgen in bereikbaarheidsoplossingen. We hebben een verdiepend gesprek met Vervoerregio Amsterdam’s secretaris-directeur Roel Salden – die ons op een inspirerende meeneemt in de uitdagingen van de Vervoerregio Amsterdam, nu en straks.

STOMP leidend

Hoe gebruiken jullie het STOMP principe als Vervoerregio Amsterdam?

“Het STOMP-model helpt ons geweldig bij het nemen van ingewikkelde besluiten voor de inrichting van ons toekomstige vervoerssysteem in de regio. Bijvoorbeeld als er lastige keuzes gemaakt moeten worden. Want daar ontkom je niet aan als je kijkt wat onze wensenlijst is. Met zoveel mensen die allemaal mobiel willen zijn - realiseer je dat in een stad als Amsterdam het aantal weggebruikers jaarlijks stijgt - en dan tegelijkertijd werken aan maatschappelijke opgaves op vlak van verkeersveiligheid en milieu. Die omgekeerde piramide van het STOMP-model loopt in feite van veiligst naar minst veilig en van duurzaam naar minder duurzaam. Maar óók van gezondst naar minder gezond. Waarbij we integraal kunnen kijken, niet alleen naar het vraagstuk mobiliteit, maar breder. Om zo een regio te kunnen creëren waarin alle vormen van vervoer een plek krijgen in de juiste verhouding. Waarin we juist méér opties geven en mensen minder afhankelijk maken van één vervoersmiddel zoals de auto. Zo werken we aan een systeem van vervoersmiddelen wat toegankelijk, veilig en prettig reizen is voor iedereen – met het juiste evenwicht tussen de verschillende vervoersmiddelen.”

Practise what you preach

Hoe geven jullie zelf het goede voorbeeld als werkgever?

“Het is ons vak om te werken aan verkeersveiligheid, bereikbaarheid en duurzaamheid in de drukste regio van ons land. Met veel wensen en eisen op dat vlak. Daarmee geven we zélf als werkgever uiteraard het goede voorbeeld. Want wat je in anderen wilt ontsteken, moet wel in jezelf branden! Zo ken ik bijna niemand van al onze 200 collega’s die met de auto komt. We hebben als Vervoerregio Amsterdam ook helemaal geen eigen bedrijfsauto’s. Ons nieuwe kantoor bevindt zich direct aan de start - of eindpunt voor anderen - van de Noord/Zuid lijn, prima te bereiken met het ov dus. We hebben niet eens parkeerfaciliteiten. Ik kom zelf iedere dag met de fiets, en daar geniet ik geweldig van. Lekker een ontspannen MONO momentje voor jezelf waarbij je steeds fris arriveert. Helemaal als ik dan al die dikke rijen dampende auto’s zie als ik onder de ring van Amsterdam doorfiets. Het mooie is, dit is voor het eerst in mijn lange carrière dat ik met de fiets naar m’n werk ga. Afgelopen jaar reed ik voor mijn vorige klus nog 40.000 kilometer op jaarbasis!"

Huis van de Regio

Welke functie heeft jullie kantoor?

“Ook wij als Vervoerregio Amsterdam hebben hybride werken volop omarmd: ik denk dat onze mensen gemiddeld gezien zo’n beetje de helft van hun tijd thuis werken. Ons nieuwe kantoor is ook écht ingericht op samenwerken en het creëren van onderlinge verbindingen. We hebben ons kantoor daarom ook bestempeld als het 'Huis van de Regio'. Het moet functioneren als een soort van dorpshuis waar alle partners en collega's van aangesloten gemeentes elkaar kunnen ontmoeten en samenwerken. Natuurlijk hebben ook wij last van de dinsdag- of donderdagpiek, al zien we wel dat dat met de hulp van ons reserveringssysteem wat aan het afvlakken is. Sommige teams hebben bijvoorbeeld hun periodieke meetings naar de maandag verschoven. Zo vermijden ze de spits en dragen hun steentje bij aan een veiliger, slimmer en duurzamer verkeer in Amsterdam.”

Aanpassingsvermogen

Wat wil je de lezers meegeven over het werken aan veilige, slimme en duurzame mobiliteit?

“Waar we met elkaar last van hebben is ons aanpassingsvermogen. Dat moet gewoon omhoog om zó sneller in te kunnen spelen op veranderingen in de samenleving. Neem bijvoorbeeld de fatbike. Ik zie frequent kinderen van een jaar of 12/13 die met zo’n fatbike, en vaak ook nog eens een smartphone in hun hand, mij met een noodgang inhalen – terwijl ik toch een stevige fietser ben. Als Vervoerregio Amsterdam hebben we in november samen met 43 gemeenten een brandbrief naar demissionair minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers gestuurd waarin we oproepen om zo snel mogelijk met maatregelen te komen om de overlast en het gevaar dat de fatbikes veroorzaken terug te dringen.

Vaak zijn we over dergelijke onderwerpen eerst jaren met elkaar over in gesprek –en blijven directe maatregelen uit. Zo discussiëren we ook al een tijdje over de helmplicht voor e-bikes. Inmiddels zijn er nu miljoenen e-bikes in ons land. En we allemaal weten dat die doelgroep grote risico’s loopt. Snelle actie is nu dus echt belangrijk. Daarom ben ik ook blij met onze voorzitter Melanie van der Horst die als wethouder de 30 kilometer zone in Amsterdam er doorheen heeft gekregen waarmee vanaf vandaag, 8 december op 80% van de Amsterdamse wegen niet harder gereden mag worden dan 30 kilometer per uur. Want één ding is mij wel duidelijk in deze rol: als je het over een groeiende, en dus steeds drukkere regio hebt met flinke ambities op het vlak van bereikbaarheid, verkeersveiligheid en milieu, dan moet je ook onorthodoxe maatregelen kunnen nemen. En dan moet je ook sneller vanuit proeftuinen of innovaties– denk aan het experiment om de Weesperstraat deze zomer af te sluiten – ervaring kunnen opdoen. Learning by doing dus! Ook op het gebied van MONO(-zakelijk) en bewust mobiliteitsbeleid. Juist dát wens ik onszelf toe voor de komende periode.”