We gaan in gesprek met directeur Bouw & Facilitair Jan Bouwhuis en Manager Duurzaamheid Charlotte Kumm.

De oorsprong startte al in 2005

"Laten we vooropstellen dat we het initiatief MONO-zakelijk bijzonder supporten. We zijn dan ook blij dat we van dit podium gebruik mogen maken. Want met alle bescheidenheid: we hebben als UMCG wel iets te vertellen. Wij zijn al ruim 15 jaar geleden gestart met bewust nadenken over onze mobiliteit. Zo rond 2005 – toen de stad begon dicht te slibben.

Er was toen sprake van een duidelijke urgentie – zowel voor onze medewerkers als voor onze patiënten – met betrekking tot onze bereikbaarheid. Bij ongewijzigd beleid zou dat grote gevolgen hebben. We hebben toen middels een nieuw fietsplan heel duidelijk ingezet op fietsen (‘ga toch fietsen’). Waarbij we dat ook aan alle kanten hebben gestimuleerd. Dat heeft ertoe geleid dat we in de periode 2010-2012 een krachtiger mobiliteitsbeleid hebben opgesteld – wat we, ook vanwege onze omvang, in cocreatie met de gemeente en provincie hebben vormgegeven.In 2017 hebben we dit beleid dan nog eens herijkt en geconcretiseerd om nog meer in te zetten op de fiets, het OV en ketenmobiliteit. Bijvoorbeeld eerst met de auto naar een P+R-terrein rond de stad en dan verder met de fiets.

Ook mede vanwege de grootschalige ombouw van de zuidelijke ringweg en het belang om als stad en UMCG bereikbaar te blijven. En die lijn hebben we verder voortgezet en gecompleteerd met de groeiende aandacht voor verduurzaming. En dát hebben we recent weer gecompleteerd met ‘healthy ageing’; het gezond en fit ouder worden. Daarmee komen al die sporen bij elkaar en is er sprake van een écht integraal mobiliteitsbeleid bij het UMCG – gebaseerd op onze core als organisatie."

UMCG als landelijke fietsambassadeur

"We zijn erg trots dat jullie vorige staatsecretaris Stientje van Veldhoven ons het nationale fietsambassadeurschap uitreikte, als een van destijds 11 organisaties in heel Nederland. Hiermee kregen wij de opdracht om binnen de Zorg vaandeldrager te zijn voor het stimuleren van de fiets voor woon-werkverkeer.

De UMC's verenigd in de NFU (Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra) vertegenwoordigen 80.000 medewerkers. Waarmee we al meer dan 10% meer collega’s (additioneel én structureel) op de fiets hebben gekregen.

Voor de beeldvorming: van onze 14.000 UMCG-collega’s fietst ongeveer de helft de hele route en twee derde van hen arriveert hier met de fiets. Waarbij men eerst met het OV of de auto naar een P+R reist. En realiseer je dat, gestimuleerd door speed pedelec en fietssnelwegen vanuit Assen, Winsum of Bedum, we daarmee de straal voor fietsers hebben weten op te rekken tot zo’n 30 à 40 kilomter, enkele reis.

Slechts een kwart van onze collega’s komt met de auto – omdat dat ook echt moet gelet op het karakter van hun werkzaamheden: spoed, nachtdienst enzovoort. En meer dan dat kan ook niet. Dat aantal wordt nadrukkelijk gelimiteerd door de beperkte parkeervoorzieningen."

Alleen vervoersmiddelen stimuleren die vitaliteit bevorderen

"Het spreekt voor zich dat als je actief bent in de zorg dat je zelf het juiste voorbeeld moet geven. Helemaal als we de transitie stimuleren van het ‘repareren van mensen’ naar preventie. Daarin past een gezonde levensstijl natuurlijk naadloos. Juist daarom dat we als werkgever alleen de vervoersmiddelen stimuleren die een rechtstreekse relatie hebben tot het verbeteren van ieders fitheid. En daarin past een auto gewoon niet. Maar ook die hippe stepjes die je steeds meer ziet: die stimuleren we niet actief.

Wat we wél doen is het fietsen zo aantrekkelijk mogelijk maken. Denk bijvoorbeeld aan meer dan 30 fietsenstallingen op het hele terrein met een capaciteit van bijna 7.500 plaatsen, onze eigen fietsenmakers, het laagdrempelig aanbieden van een fietswinterbeurt, enzovoort. Maar we kijken ook met onze wegbeheerders naar het inrichten van een zo optimaal mogelijke bereikbaarheid en routing. Zoals de breedte van de fietssnelwegen of het afstellen van de iVRI’s (intelligente verkeersregelinstallaties) - mét prioriteit op ongemotoriseerd verkeer. En daar gebruiken we ook de data voor uit ons periodieke medewerkersonderzoek."

Verkeersveiligheid en ongestoord onderweg

"Als je bezig bent met het implementeren van een integraal én bewust mobiliteitsbeleid, dan heeft dat ook z’n effect op het aspect verkeersveiligheid. Zo stimuleren we bijvoorbeeld ook de fietshelm. Daarnaast besteden we, óók hier weer in samenwerking met onze wegbeheerders, in de werkoverleggen extra aandacht aan het MONO fietsen: hoe goed het bijvoorbeeld is dat je dan een reflectie momentje hebt waarin je even niet bereikbaar bent."

Waaiert aan benefits

"Al met al levert dit mobiliteitsbeleid ons een waaiert van voordelen op:

1. Heel direct bijvoorbeeld een vermindering van uitval en verzuim. Daar zien we een heel duidelijk effect op, al is dit in de afgelopen twee jaar wel wat vertroebeld door de effecten van Corona. Leuk om te weten is dat wij landelijk gezien koploper zijn in de zorg als het gaat om het laagste verzuimcijfer.

2. Onze bereikbaarheid uiteraard: hoe snel is men hier en ook weer thuis.

3. Maar ook de attractiviteit van ons als werkgever: realiseer je dat we met 9 ziekenhuizen in Noord-Nederland, bestaande uit 2.3 miljoen bewoners, in dezelfde vijver vissen als het gaat om ons talent. Dan móet je je zelf kunnen onderscheiden.

4. En realiseer je tenslotte ook dat onze jongere collega’s, tussen de 25 en 35 ongeveer, bij de keuze van de werkgever nadrukkelijk óók het verduurzamingsprofiel betrekken: het effect van onze CO2-uitstoot. Dus hoe mensen reizen, maar ook hoe onze energievoorziening is georganiseerd of hoe we afval scheiden. Het is echt één geheel wat we zoveel als mogelijk benaderen vanuit het perspectief van de medewerker – gekoppeld en geïntegreerd met de prioriteit van ons als UMCG: healthy ageing!"